مادربرد mainbord

سلام. متنی رو که در ادامه مطلب میخونین،ی توضیح مختصره در باره قطعات مادربرد ،که توضیحات اضافه با رنگ سورمه ای مشخص شدن...امیدوارم که مفید باشه.

ZIF Socket
محل نصب CPU : این سوکت معمولاً با رنگ سفید بر روی مادربرد مشخص شده است.
به این سوکت Zero Insertion Force) Zif Socket) نیز می‌گویند که دارای شماره‌های مخصوص مانند Socket 478 ، Socket775 و … می باشد.
CPU ها مدل‌های مختلف دارند که بنا به نوع مدلشان ، بر روی مادربردهایی که از آن نوع CPU پشتیبانی می کنند نصب می گردند. همانگونه که در شکل مشاهده می کنید این سوکت ها دارای حفره های بسیار ریزی می باشند که پایه های CPU درون آنها قرار می گیرد.

Cpu
در کامپیوتر واحد پردازش ٬ cpu یا واحد پردازنده مرکزی نام دارد که گاهی به عنوان مغز سیستم نیز می گویند. cpu بر اساس دستوراتی که دریافت می کند عملیات لازم را روی داده ها انجام می دهد٬ همچنین روند پردازش داده ها را در سیستم کنترل میکند .به عبارت دیگر مسولیت هدایت داده ها هنگام ورود به سیستم ٬قرار گرفتن در حافظه و بازیابی آنها را در هنگام نیاز بر عهده دارد.تعداد شرکتهایی که توانایی ساخت cpu را دارند از تعداد انگشتان دست کمترند و از جمله مهمترین آنها می توان به intel و cyrix و AMD و اشاره کرد.
از معیارهای طبقه بندی cpu سرعت پردازش آنها می باشد که با واحد مگا هرتز بیان میشود. مثلا cpu مدل PII با سرعت 466 مگاهرتز می تواند 466 میلیون دستورالعمل را در ثانیه را انجام دهد و cpu مدل PIV با سرعت 2/3 گیگاهرتز میتواند سه میلیارد و دویست میلیون دستور العمل در ثانیه را انجام دهد.
اجزای داخلی cpu
واحد محاسبه و منطق (ALU) :
واحد محاسبه و مطق یا ALU بخشی از cpu است که تمام عملیان محاسباتی (ریاضی) و منطقی (مقایسه ای) را انجام میدهد . قابل ذکر است بیشتر اوقات هدف دستور های مقایسه ای ترتیب اجرای دستورالعملهاست.
واحد کنترل(CU)
وظیفه هدایت و هماهنگی فعالیتهای سیستم کامپیوتر را به عهده دارد. این قسمت قادر به اجرای دستورات نیست ولی به قسمتهای دیگر می گوید که چه کاری انجام دهند.
حافظه ثبات (Register)
ثباتها حافظه های ناپایدار برای ذخیره موقتی داده ها هستند که باید پردازش شوند و در cpu قرار گرفته اند. این حافظه ها می توانند داده ها و دستور العمل های در حال پردازش را به سرعت دریافت و ذخیره و منتقل کنند.
برای اجرای یک دستورالعمل واحد کنترل cpu آن را از حافظه اصلی خارج کرده و در یک ثبات قرار می دهد.
حافظه پنهان (cache)
یکی از نکات بسار مهم در cpu که باعث افزایش سرعت cpu میشود همین حافظه کش می باشد. این حافظه کوچک و سریع میتواند با در دست داشتن اطلاعات و دستورالعمل هایی که اغلب مورد استفاده قرار میگیرند٬ باعث افزایش کارایی سیستم شود.حافظه پنهان مقدار زیادی از فضای مفید cpu را مصرف میکند و پیش بینی می کند که cpu در مراحل بعدی پردازش به چه اطلاعاتی نیاز خواهد داشت چون این موضوع باعث بالا رفتن کارایی سیستم می شود اشغال فضای cpu توسط این حافظه نادیده گرفته می شود.

RAM Slot
محل نصب .RAMاین اسلات، با دو عدد چفت در کنار خود وظیفه نگهداشتن رم را بر عهده دارد.
امروزه رم ها نیز دارای دو مدل SD و DDR می باشند و مشخصه ظاهری آنها شیاری که بر روی آن قرار دارد می باشد.اگر بر روی برد رم ، یک شیار وجود داشت رم از نوع DDR است در غیر اینصورت از نوع قدیمی تر ، یعنی SD می‌باشد.
طبیعی است مادربرد مخصوص این دو نوع نیز متفاوت است و هر کدام رم خاص خود را پشتیبانی می کند. لازم به ذکر است که تمام ماردبردهای موجود از رم های نوع DDR و SDپشتیبانی می کنند .
نکته مهم دیگر ، رنگ متفاوت اسلات های رم است. اگر در مادربردی اسلات رم ها دارای دو رنگ متفاوت باشند، به این مفهوم است که این مادربرد از تکنولوژی Dual Chanel پشتیبانی می کند.

RAM
یکی از انواع حافظه ها و البته پر کاربردترین آنهاست. RAM مخفف اصطلاح Random Access Memory یا حافظه با دستیابی تصادفی بوده و حافظه‌ای قابل خواندن و نوشتن می‌باشد. توجه داشته باشید که وقتی ما از حافظهءاصلی کامپیوتر حرف‌می‌زنیم، منظور همان RAM است. این حافظه به ‌صورت غیرمستقیم در اختیار کاربر یا User قرار می گیرد .
اصولاً اطلاعات و داده‌های مربوط به هر برنامه‌ای که می‌خواهد اجرا شود، روی RAM قرار می‌گیرد. دلیل انجام این عمل ایجاد تعادل بین سرعت CPU و دیسک سخت(دیسک سخت ،هارد: یکی از مهمترین عناصر سخت افزاری درکامپیوتر پس از پردازنده و حافظه است که اطلاعات مربوط به راه اندازی سیستم ، برنامه ها و داده ها، جملگی بر روی آن ذخیره می گردند.) می‌باشد. از آنجایی که سرعت CPUها بسیار زیاد است و سرعت دیسکهای سخت نسبت به آنها پایین می‌باشد، RAM می‌تواند با قرارگیری بین این دو یک تعادل سرعت ایجاد نماید. بنابراین مقدار RAM در مواقعی که کاربر نیاز به اجرای چندین برنامه به طور همزمان را دارد و یا از برنامه‌های پر حجم استفاده می‌کند تأثیر به سزایی در سرعت کامپیوتر خواهد داشت.



حافظه RAM به دو دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از حافظة RAM پویا و حافظة RAM ایستا.
در حافظه RAM پویا یا Dynamic RAM اطلاعات پس از مدت کوتاهی از بین می‌روند و لذا در هر ثانیه در حدود 250 الی 500 بار باید اطلاعات موجود در آن تازه یا Refresh گردند. به همین دلیل بسیار کند عمل می‌کنند.
حافظة های ایستا یا Static RAM که از فلیپ فلاپ‌ها تشکیل شده‌اند با مصرف برق کم به مدت طولانی اطلاعات را نگهداری می‌کنند و اطلاعات این حافظه‌ها نیاز به تازه شدن ندارد ، لذا سرعت آنها بیشتر از Ram های پویا است . لازم به ذکر است که پس‌از قطع جریان برق اطلاعات این RAMها پاک می‌شود. در کامپیوترهایی که امروزه در بازار یافت می شوند RAMها از نوع Static RAM هستند. (فلیپ فلاپ : یک عنصر حافظه است که در مدارات منطقی الکترونیک استفاده می شود و میتواند یک بیت اطلاعات را برای ما نگهداری کند)همچنین گفتنی است RAMهای قدیمی‌تر که اندازة کوچکتری داشتند با نام SIMM و RAMهای کنونی که بزرگتر هستند را با نام DIMM می‌شناسند.
در حال حاضر دو نوع RAM در بازارهای کامپیوتر یافت می‌شود. یک نوع SDR و دیگری DDR.
RAMهای SDR دارای خطوط انتقال یا BUS ضعیف‌تری هستند و در نتیجه سرعت کمتری دارند، مقدار ظرفیت این RAMها تا چند سال گذشته 16، 32و 64 مگابایت بود و در حال حاضر بیشتر ظرفیت‌های موجود ، در رِنجِ 128، 256 و 512 مگابایت هستند. گفتنی است BUS این نوع RAM در محدودة 66، 100و 133مگاهرتز است.
RAMهای DDR دارای BUS، 266، 300، 333 و 400 مگاهرتز بوده و به همین دلیل سرعت بیشتری نسبت به RAMهای SDR دارند، مقدار ظرفیت این نوع RAMها به دلیل حضور نسبتا تازه در بازار، 256 و 512 مگابایت و یک گیگابایت است.
تفاوت ظاهری این دو نوع RAM در برشهایی است که روی پایه‌های آنها مشاهده می‌شود، SDRAMها دارای 2 برش روی پایه‌هایشان هستند در حالیکه RAMهای DDR تنها یک برش بر روی پایه دارند.
هنگامی‌که می‌خواهید یک RAM بخرید، قبل از انتخاب RAM ، باید Main Board انتخاب شده‌باشد . سپس براساس نوع پشتیبانی RAM توسط Main Board ، نوع RAM را که DDR یا SDR می باشد مشخص می نماییم . در مرحله بعد بایستی با توجه به مقدار Bus پشتیبانی شده از طرف مادربرد ، RAM را انتخاب نمود. بهترین حالت، انتخاب مقداری برابر برای RAM است. انتخاب مقدار بیشتر برای RAM ، تفاوتی در میزان کارایی سیستم ندارد و انتخاب مقدار کمتر علاوه بر پایین آوردن کارایی کامپیوتر، گاهی ممکن است مشکلاتی را نیز از قبیل اشکال در عملکرد صحیح سیستم، به وجود ‌آورد.

ماژول های(ماژول: در سخت افزارهای کامپیوتری و وسایل الکترونیکی ، یک ماژول تا حدودی یک واحد فشرده است که طراحی شده تا به صورت مجزا نصب، جابجا و یا سرویس شود.به طور مثال تراشه های حافظه که در گذشته استفاده میشدند با افزایش حافظه،فضای زیادی از برد را اشغال میکردند. راه حل این مشکل، استقرار تراشه های حافظه بهمراه تمام عناصر و اجزای حمایتی در یک برد مدار چاپی مجزا (Printed circut Board) بود.) SDRAM دارای 168 پایه و ماژول های DDR SDRAM دارای 184 پایه می باشند و هر دو 64 بیتی هستند.
ولتاژ مصرفی DDR برابر 5/2 ولت و SDRAM برابر 5/3 ولت می باشد. سرعت انتقال اطلاعات رم های DDR با فرض برابر بودن فرکانس پایه ( به عنوان مثال 133 مگاهرتز) برابر رم های SDRAM می باشد.
از نظر ظاهری رم های SDRAM دارای دو شکاف و DDR SDRAM یک شکاف می باشند.
حداکثر فرکانس رم های SDRAM برابر با 133 مگاهرتز و سرعت انتقال اطلاعاتی معادل 1 گیگا بایت می باشد، اما آخرین مدل رم های DDR دارای 533 مگاهرتز و حداکثر سرعت انتقال اطلاعات آنها برابر با 4 گیگابایت می باشد.
شایان ذکر است که رم های 168 پایه ای به طور کامل از رده خارج شده اند.


Power Connector
قسمت بعدی کانکتور پاور ( منبع تغذیه ) می‌باشد.
همانگونه که در شکل مشخص است دو عدد کانکتور ولتاژ، از پاور به مادربرد متصل می شود. این دو کانکتور یکی بزرگ و مستطیل شکل و دیگری کوچک و مربع شکل می‌باشد )کانکتور 12 ولت مادربرد) .وظیفه این دو کانکتور انتقال ولتاژ از پاور به مادربرد است.

IDE
این قسمت محل نصب کابل دیتای هارد و CD ROM می‌باشد. توجه کنید رنگ متفاوت کانکتور نشان دهنده نوع آن می‌باشد معمولاً IDE1 به رنگ آبی و اکثرا هارد اصلی سیستم را به آن وصل می کنند وIDE2 جهت نصب وسایلی مانند رایتر ، DVD Drive و CD Drive و غیره بکار می رود.

Floppy
محل نصب فلاپی که بوسیله کابل مخصوص ، اتصال فلاپی داریو و مادربرد را فراهم می کند.

AGP Slot
محل نصب کارت VGA یا همان کارت گرافیک.
اکثر مادربردها دارای اسلاتAGP می باشند ولی در مادربردها جدید اسلتی به نام PCI Express بهره می برند که سرعت و امکانات بهتری را ارائه می دهد. (در مادربردهای قدیمی از اسلات PCI برای نصب کارت گرافیک استفاده می شد.)


PCI Slot
این اسلات ‌ها محل قرارگیری کارت‌‌های جانبی کامپیوتر (کارت های PCI) مانند کارت مودم ، کارت کپچر ، کارت TV و مواردی از این قیبل می باشند.

SATA Connector
این کانکتورها به SATA Connector معروفند و هاردهایی با تکنولوژی سریال را با عمل کرده با این تفاوت که از تکنولوژی ساخت پیشرفته تری برخوردارند سرعت بالای انتقال اطلاعات و حجم کمتر این نوع کابلها و سوکت ها از محاسن آن نسبت به IDEها می‌باشد. این مادربرد دارای دو عدد سوکت از نوع SATA و دو عدد هم سوکت متداول IDE است و می تواند تا شش عدد Device را پشتیبانی کرده و آدرس دهی کند. 

Chipset
یکی از مهمترین قسمت های هر مادربرد چیپ اصلی آن می‌باشد. شاید این قطعه را بتوان قلب مادربرد نامید.کنترل تمام قطعات موجود بر روی مادربرد بر عهده این قطعه می‌باشد. یکی از دلایل گران تر بودن یک مادربرد نسبت به مادربردهای دیگر مدل و شرکت سازنده آن قطعه است. برای مثال مادربردهایی که چیپ آنها ساخت شرکت اینتل است نسبت به مادربردهایی که چیپ آنها ساخت کمپانی های دیگری چون VIA ، SiS و … می باشند از سرعت بهتر و امکانات بالاتری برخوردار می‌باشند.( chipset مجموعه ای از تراشه هاست .chipset تمام اطلاعاتی که از طریق کانالهای اطلاعاتی (Buses) مادربورد جریان می یابد را کنترل می کند. عملکرد اولیه Chipset مادربورد، هدایت این اطلاعات به محل صحیح مادربورد و بنابراین بخشهای صحیح می باشد)

Battery Backup
اطلاعاتی مانند تاریخ ، ساعت ، پسوردبایوس (:BIOS هر کاربرى با دو نوع نرم افزار آشنا است:سیستم عامل و نرم افزارهاى کاربردى. BIOS نوع سوم نرم افزارى است که کامپیوتر براى اجراى درست به آن نیازمند است. BIOS مخفف Basic Input Output System و نرم افزاری است که کنترل رایانه را حتی پیش از بارگذاری (Load) سیستم عامل بدست می گیرد. پس از بالا آمدن سیستم عامل و سایر نرم افزارها نیز BIOS نقش واسط میان نرم افزارها و سخت افزارها ی سیستم را بعهده می گیرد. در واقع به عنوان یک نرم افزار سطح پایین وظایف ارتباطی اصلی میان پردازنده، حافظه بورد سیستم و قسمتهای مختلف سخت افزاری را بعهده دارد .به بیانی دیگر وظیفه BIOS آن است که مطمئن شود تمام قطعات و اجزاى سخت افزارى یک کامپیوتر در کنار یکدیگر به درستى کار میکنند.)، تنظیمات مربوط به نحوه بوت شدن(بوت کردن یعنی بار گذاری سیستم عامل که معمولاً از هارد دیسک یا از روی دیسک نرم انجام می‌شود.)، فرکانس پردازنده و رم و مواردی از این قبیل که در برنامه BIOS مادربرد تنظیم می گردد ، همگی در قسمتی به نام CMOS RAM ذخیره می شود. باطری مادربرد وظیفه تغذیه این IC را دارد.به همین دلیل است که با برداشتن باطری ، تاریخ و زمان و پسورد و دیگر تنظیمات BIOS به هم می ریزد.

USB Port
این پورت‌ها به نام USB معروف می باشند. این پورت ها به وسیله کابل‌های کیس به USBهای جلو متصل شده و می توان از آنها استفاده کرد.
Rear Panel
PS/2 Mouse
Keyboard
Serial Port
Parallel Port
Speaker
Audio
Microphone
SPDIF in
SPFIF out